serveti fünun edebiyatı ne demek?
Servet-i Fünun Edebiyatı
Servet-i Fünun Edebiyatı, Türk edebiyatında 1896-1901 yılları arasında etkili olmuş bir edebi akımdır. Bu dönem, Servet-i Fünun dergisi etrafında toplanan sanatçıların oluşturduğu bir toplulukla başlar. Topluluğun önde gelen isimleri arasında Tevfik Fikret, Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf ve Cenap Şahabettin yer alır.
Temel Özellikleri:
- Batılılaşma Etkisi: Servet-i Fünun edebiyatı, Batı edebiyatının, özellikle Fransız edebiyatının etkisinde kalmıştır. Sembolizm, Parnasizm ve Realizm akımları bu dönemde etkili olmuştur.
- Sanat İçin Sanat Anlayışı: Sanatın toplum için değil, sanat için yapılması gerektiği düşüncesi benimsenmiştir. Toplumsal sorunlardan uzak, bireysel duygular, aşk, ölüm, doğa gibi temalar işlenmiştir.
- Dil ve Üslup: Ağır ve süslü bir dil kullanılmıştır. Arapça ve Farsça kelimelerle yüklü, uzun ve karmaşık cümleler tercih edilmiştir. Bu durum, edebiyatın halktan uzaklaşmasına neden olmuştur.
- Edebi Türler: Roman, hikaye, şiir, tiyatro gibi türlerde eserler verilmiştir. Romanda psikolojik tahliller ön plana çıkmıştır. Şiirde ise serbest müstezat nazım şekli kullanılmıştır.
- Karamsarlık ve Bireysellik: Dönemin siyasi ve sosyal koşulları nedeniyle karamsar bir hava hakimdir. Sanatçılar, iç dünyalarına yönelerek bireysel sorunları ve duyguları işlemişlerdir.
- Merkezkaç Eğilim: Tanzimat döneminde edebiyatın merkezi olan İstanbul, Servet-i Fünun döneminde önemini korumuştur. Sanatçılar, İstanbul'u ve özellikle Boğaziçi'ni eserlerinde sıkça işlemişlerdir.
Önemli Eserler:
- Mai ve Siyah - Halit Ziya Uşaklıgil
- Aşk-ı Memnu - Halit Ziya Uşaklıgil
- Eylül - Mehmet Rauf
- Rübab-ı Şikeste - Tevfik Fikret
Servet-i Fünun dönemi, Türk edebiyatında bir dönüm noktası olmuş ve sonraki dönemleri etkilemiştir. Ancak, dilinin ağırlığı ve halktan uzaklığı nedeniyle eleştirilmiştir.